Met dit concert 2020 afsluiten, het kan slechter. Luistertip.
Op LinkedIn lees ik een concertaankondiging die direct allerlei associaties oproept:
"Tijdens dit orgelconcert worden de klanken van het orgel omgezet in kleuren en deze worden geprojecteerd op het orgel zelf. Het is wat lastig uit te leggen, want je moet het vooral ervaren."
Dat laatste herken ik direct als Muziekverteller met eigenzinnige, onbekende, projecten. Maar het eerste prikkelt me op een ander vlak. Al sinds ik me kan heugen, houdt het begrip synesthesie me bezig. Je weet wel, dat je kleuren ziet bij klank of klanken hoort bij cijfers om maar een variant te noemen.
AUDIOVISUELE ORGELPERFORMANCE Boeken en artikelen las ik er over. Zelf experimenteer ik onregelmatig met de gegevens 'geluid en gevoel' en ontwikkelde klankinstallatie-performance-achtige projecten als de geluidsbaden en schreef ik gedichtachtige woorden over klankassociaties. Wederom lastig uit te leggen;).
Kan het ervaren van deze audiovisuele orgelperformance de luisteraar slash kijker slash voeler een beetje laten meemaken hoe het is om synestheseet (is dat het juiste woord?) te zijn? Zou dit project gaan over synesthesie op een bepaalde manier? Ja dus. Las ik op de website. Centraal staat het werk van componist Olivier Messiaen die dus 'synesthesie had'. Wat ieder mens trouwens lijkt te hebben bij de geboorte. Is. We lijken van nature zintuigelijk onbegrensd te zijn. Ik las er onlangs weer iets over in de krant.
MULTI De initiatiefnemer van Dromen als Messiaen, Johan Luijmes, is in ieder geval ontwikkeld in beeld en geluid als organist en beeldend kunstenaar. Net als Marcel Wierckx die componist en audiovisueel kunstenaar is. Waarbij ik de laatste nog niet bewust kende. Heb gezien zijn bio wel projecten van hem ervaren. Luijmes staat in ieder geval bij mij bekend als een eigenzinnig en inventief makend mens. Nieuwsgierigmakend. Dit project van deze makers.
JA, IK WIL Dus heb ik kaartjes gescoord en ga ik in Utrecht luisteren naar organist Jan Hage, die ik nog ken uit uitvoerend-muzikanten-tijd. Één van de beste organisten die er wat mij betreft is. Tip: ga naar dit concert en wees een geduldig mens, want het reserveren van het kaartjes voor Utrecht was een beetje...ehhh...omslachtig, maar dan heb je ook wat. Denk ik. Hoop ik. Vergeet ook niet wat geld mee te nemen. In Utrecht kom je er gratis in. Doneer dus zo royaal als je kunt. De agenda vind je op de site, zie link onderaan.
Ik had nog meer associaties.
EEN Deze Muziekverteller is vooral gevoelig voor geluid en de lichamelijke sensatie daarvan. Met een kerkorgel word ik dus op mijn wenken bedient, want die klankkleuren die daaruit komen - zeker als het lekker laag gromt- raken natuurlijk letterlijk. Die voel je dwars door je schedeldak de grond ingaan. Misselijkmakend soms. Zoveel beweegt er. Of heerlijk licht, subtiel je armhaartjes optillend. Bovendien heb ik sinds Corona slechts twee live concerten bijgewoond, waarvan er één ook met orgel: HOT, zie link onderaan. Ik slurpte het op. Die klanken. Dat zal nu niet anders zijn. Ik heb nood aan live muziek uitgevoerd door top-muzikanten.
TWEE Hoe verrassend gaat deze performance zijn? Tot nu toe zijn de audiovisuele projecten die ik zag zelden overdonderend geweest. Grafische, bewegelijke structuren bij Canto Ostinato van Simeon ten Holt. Gaaap. Muziekje bij beelden werk of composities met wat plaatjes bij expo Polke vs Blaudzun chargeer ik maar even. Ik deed mijn ogen dicht bij het luisteren en vice versa bij het kijken, zie link onderaan. Evenwicht in beeld én geluid. Balans in beide disciplines. Of mooier nog, dat er iets nieuws ontstaat tussen het beeld en geluid. Ik heb het weinig ervaren.
DRIE
Ik ben benieuwd hoe overrompelend of juist voor de hand liggend dit gaat uitpakken. Want in het laatste geval hoor je ( ik dan toch) donkere tonen bij donkere klanken. Een beetje zoals vaak gebeurd in mainstream films: de beroemde toccata van Bach bij enge scènes. En Spiegel im Spiegel van Arvo Pärt op de achtergrond als de documentaire om verstilling, troost of leegte vraagt.
Deze associaties had ik na het lezen van het berichtje op LinkedIn. Nu ik meer weet, wordt mijn trek alleen maar groter. De makers, de muzikanten, de locatie en het instrument: kleine kans dat dit een clichématig gebeuren gaat worden. Zelfs niet voor deze kritische luisteraar;). Ik ben erbij en verheug me suf op Dromen van Messiaen op 26 december in de Domkerk Utrecht.
A suivre!
Comments